Trong ngữ pháp tiếng Việt có nhiều biện pháp tu từ khác nhau như so sánh, ẩn dụ, rút gọn câu… Một trong những biện pháp tu từ thường xuất hiện trong thơ ca là phép liệt kê. Xem bài viết này về khái niệm cơ bản và cách sử dụng nó!
Khái niệm liệt kê là gì?
Danh sách là một cách sắp xếp nhiều từ và cụm từ khác nhau, có thể đồng âm hoặc không, nhưng phải có cùng nghĩa. Nói cách khác, liệt kê là cách sử dụng nhiều từ ngữ khác nhau để mô tả một hành động, sự vật, sự việc, cung cấp cho người đọc, người nghe nhiều chi tiết hơn.
Đây được coi là một biện pháp tu từ được sử dụng để tăng hiệu quả của việc diễn đạt và diễn đạt hơn là những câu trần thuật dài dòng, rườm rà, lặp đi lặp lại trong văn nói và văn viết. Vì vậy, người học cần phân biệt rõ ràng giữa hai hiện tượng này.
* Dấu hiệu nhận biết
Các phép liệt kê có thể được tìm thấy trong nhiều văn bản khác nhau. Định danh là một số từ hoặc cụm từ giống nhau, liên tiếp, thường được phân tách bằng dấu phẩy “,” hoặc dấu chấm phẩy “;”.
Xem thêm: Vàng non là gì? Vàng non có bị mất độ bóng không?
Danh sách là gì?
Các phương pháp liệt kê phổ biến
Có 4 loại danh sách chính tùy thuộc vào cấu trúc và ý nghĩa của câu, bao gồm:
1. Liệt kê theo cặp
Mỗi cặp từ được liệt kê thường được liên kết bằng các từ như và, với, với. Những cặp từ này thường có điểm chung giúp phân biệt chúng với các từ khác.
Ví dụ, trên tủ sách của Lan có rất nhiều sách hay, sách toán về hình học, sách văn thơ, sách tiếng Anh, tiếng Nhật, truyện tranh có truyện chữ….
2. Không liệt kê theo cặp
Miễn là nó đáp ứng các điều kiện sử dụng từ ngữ để miêu tả các sự vật, con người, các mối quan hệ, thiên nhiên … chung. giữa các từ cách nhau bằng dấu phẩy và dấu chấm phẩy.
Ví dụ: Tủ sách của Hồng Anh có rất nhiều loại sách, bao gồm sách văn học, sách ngoại văn, sách toán, sách hóa học, sách lịch sử.
Tham khảo: Đầu số 077 là mạng gì ? Đầu số 077 có nghĩa là gì? Nó có phải là một con số bình thường?
3. Danh sách lũy tiến
Tiến bộ có nghĩa là tuân theo một trật tự nhất định, một trật tự tự nhiên hoặc một quy luật nhất định. Thông thường chúng ta liệt kê từ thấp đến cao, nhỏ đến lớn….
Ví dụ: Trong công ty Minh có nhân viên Minh là Tiến Lân, phó phòng là anh Hải, trưởng phòng là anh Phúc.
Chúng ta thấy rằng vị trí của nhân viên được liệt kê từ thấp nhất đến cao nhất theo đúng cấp bậc trong phòng.
4. Danh sách không tiến triển
Cho dù các từ cần liệt kê ở đâu, câu vẫn có ý nghĩa và người đọc vẫn hiểu được ý nghĩa của toàn bộ câu.
Ví dụ: Gia đình An sống với các thành viên sau: Bố mẹ An, anh trai An, ông bà nội An, chị gái An và An.
Tác dụng của phép liệt kê
Danh sách thường được sử dụng để nhấn mạnh ý tưởng và cung cấp bằng chứng cho tuyên bố của tác giả. Nó có tác dụng làm tăng sức biểu cảm, sức thuyết phục của bài thơ, đoạn văn.
Chẳng hạn, trong tác phẩm Lòng yêu nước của nhân dân ta, tác giả Hồ Chí Minh đã nhấn mạnh lòng yêu nước của nhân dân bằng phép liệt kê, chứng tỏ lòng yêu nước là bất diệt. và khó khăn, nó nhấn chìm cả lũ bán nước và trộm cướp. ”
Những lưu ý khi sử dụng phương pháp liệt kê
Đây là một trong những phép tu từ đơn giản nhất, dễ nhận biết và sử dụng. Tuy nhiên, để sử dụng đúng và đúng cần lưu ý những điểm sau:
- Tất cả các từ được liệt kê phải có một chủ đề chung hoặc một số ý nghĩa chung.
- Sử dụng phương pháp cộng dồn, bạn cần xác định đúng thứ tự từ thấp đến cao.
- Các từ cần được phân tách bằng dấu phẩy, dấu chấm phẩy hoặc các từ ghép như “with, and”.
- Thủ pháp này thường thấy trong văn xuôi, tiểu thuyết, truyện ngắn … và ít gặp trong thơ.
- Đây là một phép liệt kê cần được phân tích và kiểm tra xem các từ có liên quan đến nhau về mặt ngữ nghĩa hay không. Ngược lại có thể là một công cụ tu từ khác.
Tham khảo thêm: LGBT là gì? Phân biệt đối xử với cộng đồng LGBT
Một số bài tập về phép liệt kê
Bài học 1: Sử dụng danh sách để đặt câu
- Giờ giải lao trong khuôn viên trường diễn ra sôi nổi: các bạn nữ nhảy dây, các bạn nam đá bóng và các nhóm học sinh ngồi trên ghế đá nói chuyện với nhau. Các chiến sĩ đã chiến đấu vì nền độc lập của Tổ quốc với tinh thần hừng hực, ý chí chiến đấu và lòng yêu nước nồng nàn.
- Đồng chí của Chính Hữu là bài ca về tình đồng chí, đồng đội thủy chung son sắt, ý chí và lý tưởng chiến đấu.
Bài 2: Viết một đoạn văn ngắn có sử dụng liệt kê
Bạn thân nhất của tôi là Hoa. Chúng tôi học chung lớp với nhau từ hồi cấp một. Bạn Hoa rất dễ thương và tốt bụng nên cả lớp ai cũng yêu quý. Sáng nào Hoa cũng qua rủ đi học, trên đường đi học hai đứa cứ nói cười rôm rả cả ngày. Điều tôi khâm phục nhất ở Hoa là sự chăm chỉ, ở lớp Hoa luôn chăm chú nghe lời và làm bài tập rất nhiều nên điểm tổng kết của Hoa luôn ở mức xuất sắc. Dù là một học sinh giỏi nhưng Hoa không hề kiêu căng, ngược lại, rất khiêm tốn và luôn muốn giúp đỡ các bạn khác cùng tiến bộ. Điều đó càng khiến tôi nể phục và kính trọng Hoa hơn. Ở trường, tôi kết bạn và giao lưu với rất nhiều bạn, nhưng đối với tôi, chỉ có Hoa là bạn thân nhất. Tôi hy vọng tình bạn của chúng tôi kéo dài mãi mãi.
Liệt kê giúp mô tả và nhấn mạnh đối tượng hoặc sự kiện được mô tả. Dưới đây là các biện pháp tu từ các em cần nắm vững để vận dụng vào việc phân tích, viết văn được tốt hơn.
Hãy thường xuyên truy cập website An Gia Riverside của chúng tôi để cập nhật nhiều thông tin hữu ích nhé!